Bims ve Pomza

BİMS & POMZA MADENİ NEDİR

  Pomza kelimesinin temeli İtalyan dilinden gelir ve diğer dillerdeki karşılıklarına kaynak teşkil etmiştir. İtalya ponza madenini çok eskilerden beri kullanmaktadır ve neredeyse pomza rezervlerinin tümünü tüketmiştir. Pomza rezervlerini tüketen tek ülke İtalya değildir, Ülkemiz 'den ponza rezervini tüketen madenlere örnek vermek mümkündür. Kayseri iline bağlı Sindelhöyük kasabasında bulunan ponza madenide, pomza rezervinin tükenmesinden dolayı günümüzde pomza , bims çıkaramamaktadır.

  Pomza volkanik bir kayaç türüdür. Volkanik bir cam yapısındadır. Volkanik faaliyetler neticesinde iki tür ponza oluşmuştur ; asidik pomza ve bazik pomza.(Scoria, bazaltik pomza) Bazik ponzanın rengi koyudur ve birim hacim ağırlığı asidik pomzaya göre oldukça fazladır. ( 1,2 - 2 gr/cm3 ) Yeryüzünde en yaygın olarak bulunan ve kullanılan türü asidik pomzadır.

  Bu tür yapısındaki silisyum, potasyum ve sodyum nedeniyle açık gri / kirli beyaz renktedir. Oluşum esnasında ani soğuma ve gazların bünyeyi ani olarak terketmesi sonucu oldukça gözenekli bir yapı kazanmıştır. Gözeneklerin neredeyse tümü birbirleri ile bağlantılı değildir. Yoğunluğu 0,5-1 gr/cm3 arasında değişmektedir. Ponzanın fazla gözenekliliğinden dolayı ısı ve ses geçirgenliği oldukça düşüktür. Ponzanın sertliği mohs skalasına göre 5,5 - 6 civarındadır ve yapısını teşkil eden SiO2 oranı %60- %75 arasındadır. Bu oran neticesindepomza çeliği bile aşındırabilir. Ponza kristal suyu ihtiva etmDünya kabuğunun derinliklerinde, bazaltın kısmi erimesiyle oluşanmagma cepleri bulunmaktadır. Çok yüksek basınçta bu magma normal koşullarda sıvı yada gaz olabilecek tüm maddeleri emer. (H2O, CO2, F) Zaman içerisinde, bu magma cepleri üzerindeki basınç, yer hareketlerinin etkisiyle azalır. Yer hareketleri meydana geldiğinde, volkanik bir patlama başlar ve bu gazlar magmanın içinden püskürür. Gazların serbest kalmasıyla magmanın yapışkanlığı çok hızlı şekilde artar ve katılaştırma ısısı yükselir. Böylece magma köpürür, parçalara ayrılır ve pomza taşı diye bildigimiz maddeyi oluşturur. Bu madde kraterden havaya çok büyük bir gaz patlamasıya atılır ve çevreye dağılır.ez. Pomza taşı kimyasal olarak tesirsizdir.

  Pomza kendi türünde sayılabilecek obsidyen, pekstayn ve perlit gibi volkanik kayaçlardan en çok perlit ile karşılaştırılır. Ancak gözenekli yapısı, kristal suyu ihtiva etmemesi ve hiç bir işlem görmeden doğal olarak kullanılabilmesi ponza taşına oldukça fazla avantaj kazandırır. Pomza taşının doğal hafifliği diğer yabancı maddelerden arındırma işleminde çok büyük kolaylık sağlar. Bu işlem sadece su kullanılarak yapılabilir çünkü pomza su üzerinde kalabilir. Bu nedenle çevreyi kirletmez ve nihai ürünlere dönüşebilmesi için enerji kaynaklarını israf etmez.

TARİHTE POMZA

  MÖ 1.yüzyılda Vitruvio'ya ait mimari özette ponza taşından bahsedilmektedir. Vitruvio bu özette "sudan hafif" bu nedenle de "yüzücü" olarak tanımlar. Ayrıca "suyu emmediğini" ve "hijyenik" olduğunu da belirtir. Eski Romalılar zamanında pomza taşı çoğunlukla termal banyoların ve tapınakların yapımında kullanılmıştır. Bu eserlerin bazıları halen görülebilir. Bu dönemlere ait en belirgin örnekler Roma Pantheonu ve İstanbul'daki Ayasofya Kilisesi'dir. Almanya 'da ise 1800 lü yıllarda Rhinenland şehrinde kullanılmaya başlanmıştır.

  Avrupa genelinde ise yakın döneme dek ponza taşına ilgi gösterilmemiştir. ABD de ise pomza taşının yapı malzemesi olarak kullanılması 18. yüzyılın ortalarında California'da başlamıştır. Son 30 yıl içerisinde ise teknolojinin gelişmesi ve çevre bilincinin artması ponza taşının kullanımını yaygınlaştırmıştır.

İNŞAATTA SEKRÖRÜNDE POMZA KULLANIMI

  Dolu veya boşluklu hafif yapı elemanları üretimi,prefabrik yapı elemanları, çatı,dekoratif kaplama elemanları üretimi, hafif hazır sıva ve harç üretimi, hafif beton üretimi.

  Pomza taşının yapılarda kullanılan tipine Almancadan dilimize girmiş olan bims adı verilmektedir. Mükemmel fiziksel ve mekanik özellikleri bulunmaktadır. ponza, perlitin kullanıldığı alanların genellikle tümünde kullanılır. Perlitte kullanılan enerji ve yatırımpomzada gerekmediğinden, enerjinin korunmasına olan ihtiyaçtan ve deprem dayanıklılığından dolayı modern binalarda pomzaürünlerinin kullanımı büyüyen bir hızla artmaya devam etmektedir. Ülkemizde meydana gelen üzücü depremler nedeniyle inşaat sektörü bu ürünlere önem vermeye başlamıştır.

  Pomza normal kumun ve çakılın 1/3 ile 2/3'ü kadar yoğunluğa sahiptir. Aynı durum pomza ile yapılan betonlarda da görülür. İnşaatlarda pomza betonunun normal betondan hafif olması ( birim hacim ağırlığı 800 - 900 kg / m3 ) nedeni ile zaman ve işçilikten tasarruf sağlamaktadır. Ayrıca temele binen yük azalacağından yaklaşık % 20 civarında demirden tasarruf sağlanması mümkündür.

  Kum-çimento harcının yerine, pomza taşı harcı kullanılması sonucu harcın hafifliğinden dolayı mekanik kuvvete daha az yüklenilmekte, hafif yapı ürünlerinin asmolen ve duvar malzemesi olarak kullanılması daha az beton ihtiyacı doğurmakta ve düzenli malzeme kullanımının getirdiği zaman ve işçilik avantajı bina maliyetlerinde düşüşe neden olmaktadır. Ayrıca bu tip blokların kullanıldığı duvarlarda direk alçı, seramik vb. kaplamalar uygulanabilmekte, sıva uygulanması durumunda ileriki yıllarda sıva üstü çatlama kabarma olmamaktadır.

  Pomzanın ısı geçirgenlik kat sayısı ( 0.33 - 0.80 kcal / mh 0C ) normal betondan 5-7 kat daha fazladır. Bu özelliğinden dolayı da büyük çapta ısı ve enerji tasarrufu sağlamaktadır. pomzanın gözenekli yapısından dolayı, pomzadan üretilen yapı elemanlarının ısı yalıtımı diğer malzemelerden üretilenden çok daha fazladır. pomza ürünleri kullanılarak inşa edilmiş yapıların yüksek değerlerde ısı izalasyonu sağlaması yapı kullanımında ısıtma ve soğutma giderlerini önemli ölçüde düşürmektedir. Ayrıca ses yalıtımında gösterdiği mükemmellik yapılarda ek konfor sunmaktadır.

  Pomza ürünlerinden elde edilen hafif yapı elemanları içerisinde, kat betonlarında kullanılan asmolende bulunmaktadır. Ayrıcapomza taşı yapılarda, temel dolgu maddesi ve çatı izalasyon malzemesi olarakta kullanılmaktadır.

KİMYA SEKTÖRÜNDE KULLANIMI

  Kimyasal bileşeni Si 02%60-75, Al 203 %13-17, Fc 203 %1-3, Ca O %1-2, Na 2o+K2o %7-8 ayrıca eser miktarda Ti o2 ve So3 bulunmaktadır.

  Kayacın içerdiği si o2 oranı kayaca obserif özellik kazanmaktadır. Ki bu yüzden çeliği rahatlıkla aşındıracak bir kimyasal yapı sergilenmektedir. Al 203 bileşimi ise ateşe ve ısıya yüksekdayanım özelliği kazandırır. Na 2o ve K2o tesktil sanayiinde reaksiyon özellikleri veren mineraller olarak bilinmektedir.

TEKSTİLDE POMZA KULLANIMI

  Pomza taşının fiziksel ve kimyasal (Na2O - K2O) özellikleri tekstil endüstrisinde mamül ürünlerin taşlanması için tamamen uygundur. Yıkama tekniklerindeki gelişme ile birlikte ponza taşı, daha hafif gramajlı kumaşların yıkanmasında da kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca yeni nesil yıkama makinalarında daha büyük kalibre edilmiş ponza taşlarıda kullanılmaya başlamıştır.

  Bu sektörde kullanılan pomza taşı asidik olandır ve rengi beyazdır, üründe leke oluşturmaz ve temizleme gerektirmez. Bu da tekstil ürününün maliyetine ek bir artış getirmez. Ancak kullanılacak pomza tamburlama diye tabir edilen yuvarlatma işlemine tabi tutulmalı ve diğer tüm yabancı maddelerden özenle ayrıştırılmalıdır. Ayrıca yıkanacak kumaşların farklılıkları ve yıkama makinalarındaki çeşitlilik nedeni ile değişik ebatlarda kalibre edilmelidir.

  Tekstil sektöründe, ürüne hasar vermeden iyi bir aşındırma yapmak için ponza taşında kaliteli ve özenli işçilik uygulanmış, içeriğinde hiçbir yabancı madde karışımı olmayan ürünlerimizi tavsiye ediyoruz.

TARIM SEKTÖRÜNDE POMZA KULLANIMI

  Toprak ıslahında, az toprak ve topraksız alanlarda ,su besinimi kısıtlı tarım alanlarında.

GÜNÜMÜZDE Bims (pomza) ten MAMUL HAFİF YAPI ELEMANLARI:

  Hafif yapı elemanı üretimi, profesyonel anlamda Türkiye’de ilk defa, 1984 yılında Nevşehir’ de başlamıştır.

  Bims (pomza) ve Bimsbeton ülkemizde gereği kadar tanınmazken, firmamız kuruluşunu takiben verdiği bilgi ve tanıtım çalışmaları neticesinde ürün markası haline gelmiş, tanınma ve tüketim oranının hızla artmasını sağlamıştır. Yüksek Alman Teknolojisiyle Otomatik Sistemde üretilenKAYI BİMS‘ ler imalata esas karışım harcı T.S. 3234 ‘e uygun olarak yapılmakta, T.S. 2823 e uygunluğu belgelenen kalıp tipleriyle KAYI BİMS markasıyla asmolen blokları ve duvar blokları olarak 32 çeşit hafif yapı elemanı şeklinde üretilmektedir. Üretimin her aşamasında kalite kontrolü ISO 9001-2008’de belirtilen şekilde yapılmaktadır. Üretim ve hizmetin kalitesi ISO 9001-2008 Kalite Yönetim Sistemi ile taahhüt edilmiştir. KAYI BİMS tarafından üretilen hafif duvar blokları, bugün aranan bir ürün haline gelmiştir.

KAYIBİMS NERELERDE KULLANILIR:

  KAYIBİMS‘ler her türlü yapıda iç ve dış duvar yapı elemanı ve döşemelerde de asmolen yapı elemanı olarak kullanılır.

KAYIBİMS’ İN ÖZELLİKLERİ:

1. Isı ve Ses Yalıtımlıdır:Üretim Teknolojisinin beraberinde hammadde olarak kullanılan bims (pomza), doğal özelliklerinden dolayı ısı ve ses yalıtımı sağlamaktadır.
2. Depreme Dayanıklıdır (Sağlamdır) :Bims (pomza) kullanılarak üretilen yapı elemanları diğer yapı elemanlarına göre daha mukavemetli olup, yüksek elastikiyet modülü sayesinde depreme son derece dayanıklıdır. (Deprem dalgası nedeniyle kırılmaya karşı esneklik katsayısı: 70.000 kg/cm2′ dir). Betona göre 6 kat daha elastik olduğu için şokları, kırılma ve çatlamaya uğramadan daha kolay soğurabilir ve depreme karşı dayanım sağlar.
3. Ekonomiktir:İnşaatlarda duvar imalinde, diğer yapı elemanlarıyla yapılan duvarlarda kaba ve ince sıvaya ihtiyaç duyulurken, Kayı Bims dış duvarlarda tek kat sıva çözümünü getirdiği için ekonomiktir. Ürünlerin düzgün yüzeyli ve dekoratif görünümlü olmasından dolayı sıva yapmadan duvar yapılması da mümkündür. İç duvarlar direkt olarak alçı sıva ile sıvanmaktadır. Ayrıca düzgün yüzeyinden dolayı daha az sıva kullanımını sağlar.
4. Yangına Dayanıklıdır:Diğer yapı malzemelerine oranla yangına daha dayanıklıdır. Erime sıcaklığı yüksektir ve eridiğinde çevreye zararlı herhangi bir gaz çıkartmaz. Yangın zaralarını en aza indirir. (1100 0C yanma ısısında asgari 239 dakika alev almama, şekil ve boyut kaybetmeme ve duman çıkarmama özelliğine sahiptir. DIN 4102 Standartlarına göre ateşe dayanım tanımı : ‘Ateşe son derece dayanıklı’.
5. Doğaldır:Doğal malzeme ve çimento haricinde yabancı bir ürün eklenmediğinden dolayı Kayı Bims doğaldır.
6. Ortam Nemini Dengeler:Bünyesinde yüksek miktarda su buharı bulundurabilme, böylece nemlenmeme ve rutubetlenmeme özelliklerine sahiptir. Ayrıca, mekan içine doğal havalandırma yapabilme özelliğine de sahiptir. Gözenekli ve doğal yapısından dolayı nefes alan sağlıklı ve koku yapmayan mekanlar oluşturur.
7. Çevre Dostudur: Kayı Bims yapımında son derece düşük bir enerji ihtiyacı söz konusudur. İhtiyaç duyulan sadece vibrasyon enerjisidir. Üretimde herhangi bir kimyasal veya biyolojik teknik kesinlikle kullanılmamaktadır. Herhangi bir atık söz konusu değildir. Ayrıca üretim esnasında işçi sağlığı bakımından herhangi bir tehlike kesinlikle bulunmamaktadır.
8. Hafiftir:Kayı Bims’in diğer önemli bir özelliği de hafifliğidir. (Bims (pomza) in özgül ağırlığı ortalama 00.75 kg/dm3 , Kayı Bims in birim hacim ağırlığı ortalama 0.6 kg/dm3 ). Bina temeline binen yükü azaltır. Bitmiş duvar ağırlıkları göz önünde bulundurulduğunda, diğer yapı ürünleriyle yapılan duvarlara nazaran Kayı Bims ile yapılan duvarlar daha hafiftir.
9. Hassas Boyutludur:Kayı Bims yapı malzemeleri üstün teknolojinin verdiği imkanlar kullanılarak milimetrik duyarlılıkta üretilmektedir. Üretimin düzgün yüzeyli ve düzgün kenarlı olması duvar işçiliğinden ve sıvadan % 50 ye varan tasarruf sağlanmaktadır.

Yapılarda Pomzanın Isı Yalıtım Malzemesi Olarak Değerlendirilmesi:

  Pomza ( bims ) ile yapılarda, kapalı mekanların iç sıcaklıklarını istenilen düzeyde tutabilmek, dış iklim koşullarına karşı yapılan ısıtma soğutma işlemlerinde kullanılarak enerji tasarrufu sağlamak, çevre sorunlarını çözmek, hava kirliliğini azaltmak ve en önemlisi ısı yalıtımı önlemleri almak önemlidir.

  Yapılarda mevcut doğal Pomza ( bims ) hammaddeleri kullanılarak alınacak ısı yalıtımı önlemleri ile yapı elemanlarının dış etkilerden korunması sağlanır. Yapı fiziği şartlarını yerine getirdiği için yapı konforu artar, duvarlarda nem ve küflenme sorunu ortadan kalkar, yapıları ayakta tutan taşıyıcı sistemlerde ısısal gerilmeleri minimum düzeyde tutarak termik yüklemeleri azaltır, işletme maliyetini düşürür.

  Pomza ( bims ) nın hafif, gözenekli ve doğal olması nedeniyle yapılarda ısı yalıtım malzemesi olarak kullanılması durumunda ülke enerjisi tasarrufuna katkıda bulunur. Yapılarda ısı yalıtımı için mecburi uyulması gereken TS. 825 kurallarına hala uyulmadığı tespit edilmiştir. Yapılan bu çalışmada 'Yapılarda Pomza ( bims )nın Isı Yalıtım Malzemesi Olarak Değerlendirilmesi' konusunun araştırılması hedeflenmiştir.

  Yapılarda ısı yalıtımı olması gereken yerler; duvarlar, döşemeler, çatı veya tavanlar, mekanların çıkma tabanları (konsol), yaşama mekanının zemine oturan tabanı olarak sınıflandırılmıştır. Yapılarda TS. 825, şartlarını yerine getirebilmek için yalıtım malzemesi olarak Pomza ( bims )nın kullanılabileceği, ısı yalıtımlı detay tasarımlarında mimarların dikkat etmesi gereken hususlar, TS.825 şartlarını sağlayabilen yapı elemanlarında Pomza ( bims )nın kullanılması konusunda detay çözümleri geliştirilmiş ve önerilerde bulunulmuştur.

  Pomza ( bims ), volkanizma faaliyetleri sırasında ani soğuma ve gazların bünyeyi ani terk etmesi sonucu gözenekli bir yapıya sahip volkanik kökenli bir malzemedir. Gözenekli olmasından dolayı ısı ve ses yalıtımı özelliklerine sahiptir. Sünger görünümlü, silikat esaslı, birim hacim ağırlığı genellikle 1 gr/cm3 ten küçük, camsı doku özelliği gösteren bir malzemedir.

  Pomza ( bims ) tarihte kullanımı bilinen hafif agregalardan biridir ve Roma'lılardan beri kullanıldığı bilinmektedir. Erimiş lavın soğuması sırasında oluşan gazların hapsolmasıyla Pomza ( bims ) taşı oluşmuştur. Bu boşluklu yapıdan dolayı agrega boşluklu ve dolayısıyla hafif olur. Pomza ( bims ) taşı agregası % 75 boşluk içermektedir. Pomza ( bims ) taşı amorf bir yapıya sahiptir.

 Pomza ( bims ) taşı agregasıyla üretilen betonlar, taşıyıcı betonun dışında, ısı yalıtımı, ses emme amacıyla beton blok olarak kullanılabileceği gibi, hafif beton duvar panoları da üretilebilir. Pomza ( bims ) taşının öğütülmesi ile elde edilen puzolanlar çimento katkı maddesi olarak kullanılabilirler.

  Türkiye'de bol miktarda olan Pomza ( bims )ya sünger taşı da denilmektedir. Pomza ( bims )lı betondan mamul yapı elemanları, çimento ve su ilavesi ile basınç altında vibrasyonla sıkıştırılıp kür edilen ve gerektiğinde kuvars kumu da ilave edilerek üretilen malzemelerdir. Bimsbeton hafifliğinden dolayı zemin mukavemetinin fazla olmadığı yerlerde, taşıyıcı eleman olmadan kullanıldığı gibi, hafiflik olması istenilen yerlerde dolgu betonu olarak kullanılabilir.

  Pomza ( bims ), kendine özgü bazı özellikleri ile volkanik camsı kayaçlardan olan perlitten farklıdır. Bunlardan rengi, gözenekliliği ve kristal suyunun olmaması ile pratik olarak ayrılabilir. Bunun için petrografik analiz gerekir. Pomza ( bims )nın kimyasal analiz değerleri, SiO2 : 60-75, Al2O3 : 13-17, Fe2O3 : 1-3, CaO : 1-2, Na2O-K2O : 7-8, arasında değişmektedir.

  Isı izolasyonu sağladığı için bimsbeton; teraslarda, çatılarda, fabrikalarda, soğuk hava depolarında ve ısı yalıtımı isteyen yapı elemanlarında kullanılabilir.

  Yapılarda ısı yalıtımı için uyulması gereken 'TS. 825' çıkarılmasına rağmen hala bu kurallara uyulmadığı tespit edilmiştir. Sebep olarak; ısı yalıtım malzemelerinin petrol kökenli, pahalı ve yurt dışına bağımlı olması, uygulamada malzemenin kolay temin edilmemesi, tatbikat yapacak teknik kadronun bulunamayışı vb. nedenler gösterilmektedir. Halbuki Pomza ( bims ) düşük birim hacim ağırlığına sahip, kimyasal etkilere dayanıklı, parazitleri barındırmayan, kısa tesirli sıcaklıklarda ısı izolasyonu fonksiyonu değişmeyen, normal şartlarda su ve nemden etkilenmeyen, yoğuşma sorunu olmayan, gözenekli,maliyeti düşük, ekonomik, yanıcı olmayan, kokusuz, ısı iletim katsayısı düşük, doğal olarak elde edilen ve uygulanabilen bir malzemedir.

  Isı yalıtım malzemesi olarak Pomza ( bims )nın yapılarda yaygın olarak kullanımı konusunda bugüne kadar yeterli bilimsel çalışmaların ve tanıtımların yapılmadığı görülmüştür. Yapılarda mimari projelerin hazırlanması aşamasında kullanılacak malzemeler ve detaylarda Pomza ( bims )nın kullanımını sağlamalıdır.

  Türkiye'de yapıların yaklaşık yarısından fazlasında ısı yalıtımı önlemleri alınmamıştır. Isı yalıtımsız yapılarda özellikle kış aylarında ısınmak için kullanılan enerjinin büyük bir kısmı kayıp ısı olarak harcanmaktadır. Isı yalıtımı malzemesi olarak piyasada ve uygulamalarda genellikle nefes almayan, plastik kökenli, organik esaslı, anorganik esaslı kullanılmaktadır. Anorganik esaslı malzemelerden Pomza ( bims ) nın kullanımı henüz yaygın değildir. Özellikle tasarımı yapan ve mimari projeyi hazırlayan mimarlar böyle malzemenin kullanılabilirliliği konusunda yeterli teknik bilgiye sahip değildir. Bu bildiride Pomza ( bims )nın yapılarda sıva malzemesi olarak kullanılabileceği ve TS 825'e göre duvarlarda, döşemelerde, tavan veya çatılarda kullanılmaları durumunda kalınlıklarının ne kadar olacağı hesaplanarak tasarımlarda dikkate alınması gerektiği açıklanmıştır.

Duvarlarda ve Sıvalarda Yapı Maddesi Olarak Pomza ( bims ) Kullanılması:

  Yapılarda Pomza ( bims ) kullanımı henüz yeterli seviyede değildir. Yapılarda Pomza ( bims ) çimento karıştırılıp duvar elemanları ve asmolen blok üretiminden başka yerlerde kullanılmamaktadır. Yapılan araştırmada fabrikalarda duvar ve döşeme elemanı olarak kullanılan Pomza ( bims )lar önce eleklerden geçirilmekte iri agregalar çimento ile preslenip sıkıştırılmakta ve duvar elemanı elde edilmektedir. İnce agregalar ise atılmakta ve kullanılmamaktadır. Atılan Pomza ( bims )nın yapı malzemesi olarak değerlendirilmesi için bir araştırma yapılmıştır. Yüksek lisans tezi olarak yapılan araştırmada fabrikalarda atık olarak kullanılmayan Pomza ( bims )ların veya çok ince agregaların duvarda sıva malzemesi olarak geliştirilmesi konusunda deneysel bir çalışma yapılmıştır.

  Pomza ( bims ) malzemesiyle üretilen alternatif sıva malzemelerinin yapılan deneylerde normal kireç harçlı sıvalara göre hafifliği, yeterli eğilme ve basınç mukavemetine sahip olduğu dış sıva malzemesi olarak kullanılabileceği deneylerde görülmüştür.

Döşemelerde Pomza ( bims ) Kullanılması:

  Bir yaşama mekanının dış hava ile sınırını oluşturan çıkma tavanlarında Tablo 1'de gösterilen malzemenin kullanılması durumunda 0.32 m. olması gerekmektedir. Malzeme kalınlığı 3. iklim bölgesi için hesaplanmıştır.

Altında bodrum olmayan bir yaşama mekanının zemine oturan döşemede kullanılması gereken bims kalınlığı 0.35 m. bulunmuştur (Tablo 2).

Tavan veya Çatılarda Pomza ( bims )nın Kullanılması

  Yaşama mekanının dış hava ile sınırını oluşturan tavanda düşük döşeme yapılması uygun olacaktır. Düşük döşeme içerisinde doldurulacak olan Pomza ( bims )nın TS. 825'e göre kalınlığının 0.56 m olması durumunda 3. iklim bölgesinde uygun olacağı hesaplanmıştır (Tablo 3).

  Daireler arası ayırıcı aşağıdan yukarıya doğru ısı akışı olması halinde bims malzeme kalınlığı TS. 825'e göre 0.45 m. olması gerekmektedir (Tablo 4).

  Altında bodrum (soğuk hacim) olan yaşama mekanının döşemesinde (bodrum tavanı) kullanılması gereken bims 0.15 m. bulunmuştur (Tablo 5).

Pomza ( bims ) İle Üretilen Isı Yalıtımlı Detay Tasarımlarında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

  Isı yalıtımı, kapalı mekanların iç sıcaklıklarını istenilen düzeyde tutabilmek için dış iklim koşullarına karşı yapılan ısıtma soğutma işlemlerinde kullanılarak enerji tasarrufu sağlamak, çevre sorunlarını çözmek, hava kirliliğini azaltmak için yapılarda alınan her türlü önlemler bütünüdür. Yalıtım aynı zamanda yapıyı dış etkilerden koruyarak ömrünü uzatmakta ve yapı fiziği şartlarını yerine getirdiği için de işletme maliyetlerini düşünerek yapıda konforlu bir ortam sağlamaktadır. Isı tutucu malzemelerde aranan özelliklerin başında yeterli basınç dayanımı, buhar difüzyon direnci, düşük birim hacim ağırlık, yüksek ısı tutuculuk, malzemelerde boyutsal kararlılık, kimyasal etmenlere dayanıklılık, yanmazlık ve alev geçirmezlik, parazitleri barındırmama ve malzeme çürümezlik, malzemede kokusuzluk, malzemede ucuzluk ve ekonomiklik olmalıdır.

  Yalıtımda beklenen sonucun alınabilmesi için, yalıtımın tasarım, projelendirme, uygulama, koruma ve bakım aşamalarında herhangi bir hatanın yapılmaması gerekir. Bu aşamalarda gerçekleştirilen faaliyetler, çeşitli niteliğe sahip teknik elemanlar ile birlikte yapıyı kullananların katkısını gerektirmektedir. Dolayısıyla, uygulanan bir yalıtımın istenilen nitelikte olması ve bu niteliğini uzun süre koruyabilmesi, yalıtım sürecine katılan tüm tarafların bu konuda belirli bir bilgi ve bilinç düzeyine ulaşmasını gerekli kılmaktadır. Mimarlar, yapının yalıtımını daha tasarım aşamasında hatasız tasarlamaları gerekmektedir. Yapı malzemeleriyle uyumlu, uygulanabilir bir yalıtım projesinin oluşmasında, üstlendikleri koordinasyon görevinin önemi konusunun yeterince bilgi ve beceriye sahip olmanın duyarlılığı ile hareket etmeleri gerekmektedir.

  Isı tutucu malzemeler bünye yapısının doğal bir sonucu olarak boşluklu ve hafiftirler. Isı yalıtım malzemelerinde aranan en önemli özellik, ısı iletkenlik değerinin küçük olmasının yanında, yapıda kullanmak için gerekli niteliklere sahip olmalıdır. Doğal bims kullanarak yapılmış betonların ısı iletkenlik katsayılarının düşük olması nedeniyle yapılarda güvenle kullanılabilir. Isı yalıtımı yönetmeliği mimari projede bulunması gereken belgeleri, ısı yalıtım prensip detaylarını belirler. Projede, binanın ısı kaybeden yüzeylerindeki dış duvar, tavan, taban, döşemelerde kullanılan malzemeler, bu malzemelerin eleman içindeki sıralanışı ve kalınlıkları belirler.binanın ısı kaybeden yüzeylerinde oluşabilecek yoğuşma hesabı yapılır. Ayrıca dış yüzeylerde yer alan bütün betonarme elemanlar mutlaka yalıtılmalıdır.

  Bu gün piyasada yapılarda ısı yalıtımı projesi için çıkarılmış hazır tip detaylar mevcuttur. Yapının özelliği, fonksiyonu ne olursa olsun bakılmaksızın her yapı için aynı detaylar mimari projeye eklenerek yapılar inşa edilmektedir. Uygulamada ise projeye eklenen ısı yalıtımı detaylarına bağlı kalınmamaktadır. Çünkü ısı yalıtım projesinde önerilerin malzemelerin hammaddeleri ile üretimleri yurtdışı kaynaklı ve maliyeti çok pahalıdır. Elde edilmesi zordur. Uygulamada yeterli teknik eleman bulunmamaktadır. Onun için yapılar ya yalıtımsız yapılmakta yada ruhsat almak için geçici çözümlere başvurulmaktadır. Sonuçta yapılar kışın çok soğuk yazın içinde oturulmayacak kadar çok sıcak olmaktadır, bu da ülkemiz enerjisi ile döviz kayıplarına neden olmakta, en önemlisi çevre kirliliğine neden olarak yapı konforunu bozmakta, insan sağlığı ile oynanmaktadır. Halbuki Pomza ( bims ) için bu sorunlar yoktur. Elde edilmesi kolay, maliyeti ucuz, hafif, yapı fiziği şartlarını yerine getirebilen, yapıda uygulanması sırasında fazla kalifiye eleman gerektirmeyen, kendi doğal hammaddelerimizin başında gelmektedir. Bu nedenle yapılarda Pomza ( bims )nın ısı yalıtım malzemesi olarak değerlendirilebileceği yapılan teknik hesaplarla ortaya çıkmıştır.

SONUÇLAR

  Isı yalıtımı malzemeleri yapı kabuğu ve beraber kullanıldığı yapı elemanları ile uyumlu, estetik istekleri bozmayan,yapı fiziği-çevre kurallarına uygun, uygulamada kolay temin edilebilen TS. 825 şartlarını sağlayabilen malzemeler olmalıdır. Bu şartların hepsini bünyesinde bulunduran Pomza ( bims )nın inşaat sektöründe yeterince kullanılmadığı tespit edilmiştir.

  Yapılarda ısı yalıtımları, dış duvarlarda, tavan arasını ayıran alçak duvarlarda, ısıtılmayan mekanlara bitişik bölme duvarlarda, çatı, bodrum tavanı, çıkma tabanı, bir yaşama mekanının zemine oturan tabanlarında mutlaka kullanılmalıdır.

  TS.825'e göre Pomza ( bims ) kullanılması durumunda olması gereken kalınlıkları hesaplanmıştır. Bu değerler iletim yoluyla gerçekleşen ısı kaybı ve yıllık ısıtma enerjisi ihtiyacı değerlerine uygun haldedir. O halde Pomza ( bims )nın inşaat sektöründe ısı izolasyonu malzemesi olarak kullanımı arttırılmalıdır.

  Günümüz inşaat sektöründe ısı yalıtım malzemeleri olarak petrol kökenli, yurt dışına bağımlı, elde edilmesi zor ve pahalı malzemeler önerilmektedir. TS. 825'e göre yapılması gereken ısı yalıtımı çözümüne mantolama denmekte ve mimari projelerde buhar difüzyon direnci yüksek, nefes almayan malzemeler kullanılmaktadır. Yapılan bu araştırma ile inşaat sektöründe ısı yalıtım malzemesi olarak Pomza ( bims )nın kullanılabileceği, detay çözümleriyle birlikte çizimleri ve hesapları verilmiştir.

  Yapılarda Pomza ( bims )nın ısı yalıtım malzemesi olarak değerlendirilmesi ile standart ve yönetmeliklere uygun olarak yapılacak olan binalarda yıllık enerji tasarrufu artacak, kışın yapıların bacalarından atılan fazla miktardaki duman, partiküller ve zararlı gazlar azalacaktır. İnşaat sektöründe Pomza ( bims )nın ısı, ses, yalıtım malzemesi olarak kullanımının arttırılmasıyla yapı konforu artacak enerji tasarrufu sağlanacak ve Pomza ( bims ) gibi hammaddelerimiz ülke ekonomisine kazandırılacaktır.

Pomza taşı değişik dillerde farklı adlandırılır. Ponza taşının birkaç ülkedeki isimlendirmesi şöyledir ;